Gigabateria między Krakowem a Katowicami. Ma uratować naszą sieć przed blackoutem

2025-11-19

thumbnail


W małej miejscowości między Krakowem a Katowicami powstaje inwestycja, która ma przyczynić się do bezpieczeństwa energetycznego Polski. Jej znaczenie jednak wykracza poza granice kraju – ta sama technologia i ten sam partner stoją również za największym magazynem energii w Europie, budowanym tuż przy naszej granicy.

Magazyn energii, jakiego w Polsce jeszcze nie było

Myślachowice, niewielka miejscowość położona między Krakowem a Katowicami, wkrótce staną się jednym z najważniejszych punktów na energetycznej mapie kraju. To właśnie tam powstanie największy w Polsce bateryjny magazyn energii – projekt DRI Trzebinia o mocy 133 MW i pojemności 622 MWh.

Instalacja zostanie uruchomiona od 2027 roku w ramach 17-letniego kontraktu na rynku mocy, pełniąc funkcję energetycznej „poduszki bezpieczeństwa” – zdolnej w ułamku sekundy dostarczyć zgromadzoną energię do sieci, stabilizując ją w momentach krytycznych, takich jak szczyty zapotrzebowania czy nagłe przerwy w produkcji energii z OZE.

Jednocześnie magazyn będzie brał udział w rynku energii – pobierając prąd w okresach niższych cen i oddając go do sieci, gdy zapotrzebowanie rośnie. Taki arbitraż cenowy zwiększa stabilność systemu, poprawia rentowność instalacji i pośrednio obniża koszty energii dla całego rynku.

Nowa lokalizacja po kontrowersjach

Projekt pierwotnie miał powstać w miejscowości Balin, na pograniczu z Jaworznem, jednak spotkał się tam z silnym sprzeciwem lokalnej społeczności, obawiającej się hałasu, ingerencji w krajobraz i potencjalnych zagrożeń. W efekcie inwestor wycofał się z tej lokalizacji i skierował uwagę na Myślachowice.

Nowa lokalizacja znajduje się w przemysłowej części gminy, z dala od zabudowań mieszkalnych. Według burmistrza Trzebini została ona dobrana z myślą o ograniczeniu do minimum potencjalnych uciążliwości. Projekt posiada pozytywną decyzję środowiskową, która nie wskazuje zagrożeń ani oddziaływań transgranicznych. Została ona wydana zgodnie z aktualnymi wytycznymi Unii Europejskiej dotyczącymi zrównoważonego rozwoju infrastruktury energetycznej.

Choć inwestycja nie przełoży się bezpośrednio na duży wzrost zatrudnienia – obsługa magazynu wymagać będzie zaledwie kilku wysoko wykwalifikowanych pracowników – gmina ma odczuć jej efekty w postaci zwiększonych wpływów z podatków.

– Polska ma potencjał, aby do 2030 roku stać się jednym z pięciu największych rynków europejskich. Z niecierpliwością oczekujemy na zwiększenie inwestycji w nasze polskie operacje i nasz lokalny zespół – powiedział Julian Jansen, dyrektor zarządzający ds. rynków rozwijających się w Fluence.

Kim są inwestorzy? DRI i Fluence – partnerzy transformacji energetycznej

Za realizację projektu odpowiada spółka DRI (DTEK Renewables International B.V.), europejski oddział ukraińskiej grupy DTEK, należącej do Rinata Achmetowa – najbogatszego obywatela Ukrainy. DRI rozwija projekty w Polsce, Rumunii, Chorwacji i Włoszech, specjalizując się w OZE i magazynowaniu energii.

Firma łączy zaawansowaną inżynierię z elastycznymi mechanizmami finansowania, co pozwala jej szybko realizować inwestycje na rynkach wschodzących. Na początku listopada 2025 roku spółka-matka uruchomiła na Ukrainie bateryjny system o mocy 200 MW w sześciu lokalizacjach – również z wykorzystaniem technologii Fluence – by wzmocnić odporność sieci na ewentualne ataki w sezonie zimowym.

W projekcie pod Trzebinią DRI współpracuje z Fluence Energy, globalnym liderem systemów bateryjnego magazynowania energii (BESS). Technologia zastosowana w Myślachowicach – Smartstack – to modułowe rozwiązanie oparte na ogniwach LFP, wyposażone w systemy chłodzenia, zarządzania (BMS) i inteligentnego sterowania. System pozwala nie tylko na szybką budowę i elastyczność skalowania, ale także na bieżące optymalizowanie pracy baterii z wykorzystaniem danych w czasie rzeczywistym.

Zastosowana w projekcie platforma Smartstack zawiera wiodące w branży funkcje cyberbezpieczeństwa, a jej komponenty są pozyskiwane wyłącznie z krajów partnerskich. Ma to szczególne znaczenie w kontekście rosnącej liczby ataków na infrastrukturę krytyczną – Polska była w I kwartale 2025 roku jednym z najczęstszych celów cyberataków o podłożu politycznym.

Według prognoz S&P Global zainstalowana pojemność magazynów energii w Polsce ma wzrosnąć z zaledwie 25 MWh na koniec 2024 roku do ponad 20 GWh do 2030 roku. Fluence podkreśla, że z dumą wspiera tę transformację.

– Jesteśmy przekonani, że projekt BESS w Trzebini przyniesie realne zmiany, przyczyniając się do transformacji energetycznej Polski i zwiększając zdolność sieci do integracji odnawialnych źródeł energii, jednocześnie wzmacniając niezależność energetyczną nie tylko Polski, ale całej Unii Europejskiej – powiedział Murat Cinar, prezes DRI.

Ten sam partner buduje też największy magazyn energii w Europie

Choć wielu Polakom Łużyce kojarzą się jedynie z Nysą Łużycką, rzeką wyznaczającą zachodnią granicę kraju, to warto przypomnieć, że region ten rozciąga się po obu stronach rzeki – zarówno w Polsce, jak i w Niemczech. Górne Łużyce to historyczna kraina, niegdyś zamieszkana przez Serbołużyczan – jeden z czterech narodów zachodniosłowiańskich. Dziś to miejsce dynamicznej transformacji energetycznej, a symbolem tej zmiany staje się inwestycja GigaBattery Jänschwalde 1000.

W miejscowości Jänschwalde (Łużyce), zaledwie kilkanaście kilometrów od granicy z Polską, powstaje największy w Europie bateryjny magazyn energii. Instalacja o nazwie GigaBattery Jänschwalde 1000, realizowana przez LEAG Clean Power i Fluence, będzie miała 1 GW mocy i 4 GWh pojemności, co wystarczy do zasilenia 1,6 mln gospodarstw domowych przez cztery godziny.

– Dzięki temu projektowi uruchamiamy kolejny silnik wzrostu dla naszej GigawattFactory – powiedział Adi Roesch, prezes LEAG Group.

Technologia Smartstack, znana już z inwestycji w Polsce, zostanie wykorzystana także tutaj. Dodatkowo za integrację systemu z infrastrukturą sieciową 380 kV odpowiada Siemens Energy, który dostarcza technologię rozdzielnic i zapewnia pełne włączenie systemu do niemieckiej sieci przesyłowej.

GigaBattery Jänschwalde powstaje na terenach poprzemysłowych – dawnych odkrywkach węgla brunatnego. Jego budowa ma zakończyć się pod koniec 2027 roku.

Zielone Łużyce i projekt GigawattFactory

Magazyn GigaBattery to tylko część szerszego projektu transformacyjnego. GigawattFactory, rozwijany przez LEAG, zakłada stworzenie zintegrowanego systemu OZE, magazynów energii i produkcji zielonego wodoru.

Do 2030 roku LEAG planuje zainstalować 7 GW odnawialnych źródeł energii na terenach pokopalnianych, a całkowity potencjał regionu – według szacunków – może sięgnąć 14 GW do 2040 roku. Wspólnie z partnerem EP New Energies GmbH, spółka identyfikuje kolejne grunty pod inwestycje. Planowany budżet całego przedsięwzięcia przekracza 10 miliardów euro, a projekty mają przynieść setki miejsc pracy we wschodnich Niemczech.

Warto dodać, że LEAG prowadzi też mniejszy projekt – BigBattery Oberlausitz (100 MW/137 MWh) – który również powstaje w Łużycach i ma zostać ukończony w 2025 roku.

Jak GigaBattery wypada na tle innych projektów BESS w Europie?

Choć projekty w Myślachowicach i Łużycach różni skala, łączy je to, co najważniejsze: technologia, partnerzy i kierunek. Obie inwestycje pokazują, jak bardzo magazynowanie energii staje się kluczowym filarem transformacji – nie tylko jako wsparcie dla sieci, ale też jako realne narzędzie budowania nowego, zrównoważonego systemu energetycznego.

Autor: Barbara Wesoła-Niedzielska